-
1 мчаться
-
2 езда
ж( в одном направлении) бару; ( в разных направлениях) йөрү (атланып, утырып) -
3 ход
м1) ( движение) йөреш, баруна полном ходу — барган шәпкә, бик шәп барганда
задний ход — артка йөреш, артка чигенү
прибавить ход — тизлекне арттыру, адымны шәбәйтү
2) (течение, развитие) барыш3) тех. ( функционирование) эшләү, йөреш, йөрү, адымхолостой ход — буш[ка] йөреш
4) ( в игре) йөрү, йөреш; чыгу5) (приём, манёвр) алым, ысул6) (вход; проход) кереп йөрү юлы; ишекходы сообщения воен. — йөрү юллары ( окопларда)
7) тех. ( рабочая часть) тәгәрмәч, йөреш•- в ходе- в ходу
- перекусить на ходу
- с ходу
- ходу! -
4 раскат
м1) ( прерывистый гул) гөрелдәү, гөрселдәү, гөрелте; яңгырау тавышы2) ( раскатанное место) кагылма, салу3) ( скорость) кызу бару, тиз бару -
5 лететь
-
6 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
7 ускакать
сов.1) чаба-чаба китеп бару, чаптырып китеп бару, сикерә-сикерә китеп бару2) разг. ( быстро удалиться) бик тиз китеп бару, бик тиз китү, чабып китү, йөгерү -
8 гнать
несов.1) ( кого-что) куу, куып алып бару (килү)2) ( кого-что) куып чыгару, сөреп чыгару3) ( кого-что) куу, куалау, тиз алып бару, чаптыру4) ( быстро ехать) җилдерү, элдертү5) ( что), прост. (быстро, много производить) күпләп җитештерү ( ашыгыч рәвештә)6) ( что) куу, чыгару, табу- гнать в шею
- гнать лес -
9 идти
несов.1) (сюда, к нам) килү; (туда, от нас) бару; ( возвращаться) кайту2) против кого-чего, на кого бару3) ( об осадках) яву4) ( совершаться) бару5) ( действовать - о механизмах) йөрү, эшләү6) (проходить, протекать)үтү, узу7) (исполняться, напр. о пьесе) бару, уйналу8) ( кому) (быть к лицу) килешү9) ( делать ход в игре) йөрү, чыгу10) ( на что) (проявлять готовность) бару, күнү11) ( находить сбыт) сатылу, үтү12) ( распространяться) чыгу, күтәрелү13) перен., (двигаться, развиваться в каком-л. направлении) бару14) перен., (приближаться, наступать) килү15) (течь, выделяться) килү, агу16) (простираться, пролегать) бару17) перен., (поступать куда-л., приступать к чему-л.) бару, керү; китү18) ( предназначаться) китү, кирәк булу• -
10 нести
сов.1) ( кого-что) күтәреп бару (килү, кайту, илтү)2) ( кого-что) бик тиз (очыртып) алып бару (килү)3) ( кого-что) куу, куып алып бару (килү)4) перен. (что) (идеи, знания) тарату5) перен. ( что) (влечь за собой) [үзе белән] алып килү, китерү6) безл.; разг. ( чем) ис килү, ис килеп тору, аңку, аңкып тору7) ( что) үтәү, башкару, алып бару8) ( что) күрү9) безл. ( чем) [җил] исү, исеп тору, [җил] килү, килеп торуиз-под пола несёт — идән астыннан [җил] исеп тора
10) ( что) (класть яйца) [йомырка] салу•- высоко гордо нести голову
- куда тебя несёт?
- куда тебя нелёгкая несёт?
- нести ответственность
- нести чепуху
- нести вздор -
11 бег
м2) спорт. йөгереш, узыш3) перен. кызу хәрәкәт, тиз узу4) мн. бега бәйге, юртаклар чабышы- в бегах -
12 умчаться
-
13 катиться
-
14 мчать
-
15 пронести
сов.1) ( кого-что) күтәреп бару (илтү), күтәреп алып бару2) (что) (неся, пройти мимо) күтәреп узу (үтү), күтәреп узып (үтеп) китү3) (что) (неся, протащить, доставить) күтәреп чыгару (кертү), алып чыгу (керү, менү)5) перен. (что) (сохранить чувство, мысль и т. п.) күңелдә саклау6) ( кого-что) (промчать) бик тиз уздыру, чаптырып уздыру (алып китү), очыртып уздыру (алып китү)8) перен.; безл. ( что) котылу, котылып калу -
16 семимильный
-ая; -оесемимильными шагами (идти) — бик тиз [алга] бару, гигант адымнар белән [алга] бару
-
17 лихой
-
18 откатить
сов.1) ( что) тәгәрәтү, тәгәрәтеп кую, тәгәрәтеп җибәрү2) разг. ( быстро отъехать) тиз генә китеп бару -
19 течь
I несов.1) агу, агып тору2) су үтү, агу; тишек булу3) перен. агу, узу, үтү, бару4) перен. агу5) перен. агу, агылу, бер-бер артлы (өзлексез) дәвам итү (сөйләү, сүз, уй турында)II ж1) су керү, су үтү, ага башлау2) ( пробоина) су агып керә торган урын, тишек
См. также в других словарях:
җилдертү — Бик тигез һәм кызу хәрәкәт итү, бик шәп бару (ат, машина тур.). Атка атланып яки утырып чабу, яхшы атта йөрү. Машинада тиз бару 2. Эшне яхшы, тиз һәм нәтиҗәле алып бару тур. хуҗалык эшләрен җилдертеп алып бару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилү — Бик тигез һәм кызу хәрәкәт итү, бик шәп бару (ат, машина тур.). Атка атланып яки утырып чабу, яхшы атта йөрү. Машинада тиз бару 2. Эшне яхшы, тиз һәм нәтиҗәле алып бару тур. хуҗалык эшләрен җилдертеп алып бару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чаптыру — I. ф. 1. Чабыштыру, чабышта уздыру 2. Атны куалап йөгертү, атта бик тиз бару. Бик тиз бару. II. ЧАПТЫРУ – Тума алу өчен хайваннарны каплату, аталандыру чаптыру пункты. III. ЧАПТЫРУ – Зур көч белән агу, сиптереп чыгу (сыеклык агынтысы тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җил-җил — рәв. Бик кызу, җил кебек, тиз тиз (бару, йөрү тур.) җил җил капкага таба йөгерде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилт-җилт — рәв. Бик кызу, җил кебек, тиз тиз (бару, йөрү тур.) җил җил капкага таба йөгерде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилтер-җилтер — рәв. Бик кызу, җил кебек, тиз тиз (бару, йөрү тур.) җил җил капкага таба йөгерде … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шудырту — 1. Тигез юлдан шома гына бик тиз бару автомобильдә шудыртып кына узып китте 2. Шудыру 3. күч. жарг. Урлап алып китү. Итәк астыннан сатып җибәрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәгәрәү — ф. 1. Берәр якка әйләнә әйләнә хәрәкәт итү (түгәрәк, шар сыман әйберләр тур.) күч. Бушлыкта, күктә хәрәкәт итү (ай, кояш һ. б. тур.) 2. (Тәгәрмәчләргә утыртылган арба, поезд, машина һ. б. ш.) билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итү, бару. күч. сөйл. Бик … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәгәрләү — ф. 1. Берәр якка әйләнә әйләнә хәрәкәт итү (түгәрәк, шар сыман әйберләр тур.) күч. Бушлыкта, күктә хәрәкәт итү (ай, кояш һ. б. тур.) 2. (Тәгәрмәчләргә утыртылган арба, поезд, машина һ. б. ш.) билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итү, бару. күч. сөйл. Бик … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөгерү — 1. Аякларны тиз тиз алыштырып, кискен этәрешле адымнар белән бик кызу хәрәкәт итү. Ашыгып кая да булса китеп бару 2. Зур тизлек белән бару (поезд, машина һ. б. ш. тур.). Зур тизлек белән күчү, таралу (төтен, җил, яктылык һ. б. тур.). Организмга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
куу — 1. Урыннан китәргә мәҗбүр итү. Сөрү, еракка җибәрү, читләштерү. Тарату җыенны куу 2. Качучы, йөгерүчене эзәрлекләп, артыннан калмыйча килү. Качарга мәҗбүр итү һәм эзәрлекләп бару 3. Алдарак баручының артыннан җитәр өчен тизлекне арттыру,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге